Opracował: Marcin Brzeziński
Zdjęcia: materiały prasowe
Nie udało Wam się zobaczyć głośnej zeszłorocznej wystawy Aleksandry Waliszewskiej w MSN w Warszawie? Mamy dla Was dobrą wiadomość. Można ją teraz zobaczyć w innym miejscu. Gdzie? Przeczytajcie najnowszy Art Calendar!
1/ Bruno Schulz. Żelazny kapitał ducha
Muzeum Literatury w Warszawie, wystawa czynna do 23 kwietnia 2023
Muzeum Literatury w Warszawie posiada największą publiczną kolekcję prac Brunona Schulza. Wśród 250 prac znajdują się rysunki, grafiki, a także jedyny ocalały obraz olejny i młodzieńczy szkicownik. Na wystawie „Bruno Schulz. Żelazny kapitał ducha”, której kuratorem jest Jan Owczarek zaprezentowano ponad 100 z nich. Dodatkowo prace Schulza zostały zestawione z obrazami młodych, współczesnych artystów i artystek: Zuzanny Bartoszek, Katarzyny Kozyry, Tomasza Kręcickiego, Jana Możdżyńskiego, Cyryla Polaczka i Aleksandry Waliszewskiej.
Hasło „żelazny kapitał ducha” to fragment wypowiedzi Schulza z listownego wywiadu, udzielonego w 1935 roku Witkacemu dla „Tygodnika Ilustrowanego”. Metaforycznie opisuje zbiór fundamentalnych wrażeń, obrazów i motywów, które spinają i definiują sztukę każdego twórcy. Według Schulza są to treści, do których dochodzi się na wczesnym etapie rozwoju duchowego, a cała dalsza twórczość polega już tylko na nieustannym powrocie do tych samych, kształtujących tożsamość, motywów. Zachowany dorobek plastyczny Schulza – od szkiców, przez ilustracje do własnej twórczości literackiej, po autonomiczne dzieła – ogranicza się do kilku podstawowych elementów. Powtarzalny świat rysunkowych i graficznych kompozycji artysty, wyjątkowo skromny pod względem fabularnym, sprowadza się do kilku przecinających się miejsc oraz przestrzeni, wypełnionych motywami, postaciami i przedmiotami, które powracają w różnych konfiguracjach.
W pracach Brunona Schulza erotyka, masochizm, relacje płci lokują się w szerokim spektrum różnych postaw i sytuacji – do przywitania podczas spaceru po całowanie kobiecych stóp. Duszna poetyka łącząca większość tych przedstawień wynika z ogólnej, łatwo wyczuwalnej atmosfery pożądania i erotycznego napięcia, które u Schulza nigdy nie zostaje w całości rozładowane. Z dzisiejszej perspektywy perwersyjna poetyka prac Schulza jest daleka od kontrowersji. Niemniej kwestia cielesności, seksualności oraz relacji i tożsamości płci jest wyraźnie obecna w twórczości polskich artystek i artystów młodego i średniego pokolenia, których prace prezentowane są na wystawie. Zagadnienia te, ujęte równie niejednoznacznie, jak u Schulza, ujawniają się w różnorodnych postawach, przedstawieniach oraz stylistykach. Dialog Schulza ze współczesnością staje się przeciwwagą dla dotychczasowych prób interpretacji i wpisania jego twórczości w tradycję historii sztuki.
Materiały prasowe
2/ Podwórko
Galeria Skala w Poznaniu, wystawa czynna do 21 marca 2023
Wystawa "Podwórko" otwiera przed nami historię na pozór spokojnego, szarego, kamienicznego podwórza. Prezentowane są na niej prace czternaściorga artystek i artystów tworzących w obrębie różnych mediów, między innymi malarstwie, rzeźbie, fotografii i wideo-art’cie. Na wystawie możemy przypomnieć sobie zabawy na trzepaku, odnaleźć zagubiony rower, nakarmić chlebem gołębie, dokończyć palenia papierosa. Zgromadzone obiekty przypominają porzucone, często zapomniane, przypadkowo leżące na podwórkach różnorodne elementy. Wyeksponowane niczym muzealne artefakty, nabierają one nowych znaczeń i zaczynają opowiadać swoje indywidualne historie o życiu niewielkich społeczności.
Na wystawie pod kuratelą Gabi Skrzypczak i Filipa Tila zobaczycie prace artystów takich jak: Anna Rutkowska, Cyryl Polaczek, Filip Rybkowski, Iza Opiełka, Jakub Kosecki, Jan Możdżyński, Karol Radziszewski, Klaudia Figura, Maks Rzontkowski, Marcin Zonenberg, Mateusz Piestrak, Monika Kwiecień, Olaf Brzeski.
Materiały prasowe
3/ Malczewscy. Spotkanie Artystów
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, wystawa czynna do 15 kwietnia 2023
Wyjątkowe spotkanie ojca i syna, bliskich sobie, ale jakże różnych osobowości. Jacek – akademik, tytan pracy, mistrz i symbolista. Rafał – samouk, bon vivant, niespokojny duch. Dialog malarski Jacka z Rafałem zaczął się już około 1900 roku, kiedy Jacek malował syna, dokumentując jego rozwój. Rafał jako kilkulatek na swój dziecięcy sposób portretował ojca. Pierwsza konfrontacja artystyczna Malczewskich miała miejsce w latach pierwszej wojny światowej, kiedy to obaj utknęli w Wiedniu. Jednak to właśnie lata dwudzieste były dekadą, kiedy te spotkania stały się częstsze i ważne dla nich obu. Jacek musiał odświeżyć swój sposób malowania, a Rafał wreszcie rozwinął skrzydła i został doceniony jako twórca.
W ekspozycji zobaczycie prace ze zbiorów własnych Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz depozyty z kolekcji prywatnych. Prezentację wzbogacą obiekty wypożyczone z Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem i z Muzeum KUL. Kuratorkami wystawy są Paulina Szymalak-Bugajska i Magdalena Ewa Nosowska.
Materiały prasowe
4/ Jacek Świgulski. Powroty. Pejzaż wewnętrzny
Łódzki dom Kultury / Galeria Imaginarium, wystawa czynna do 31 marca 2023
Artysta i pedagog, Jacek Świgulski to ważna postać dla łódzkiej kultury, która w swoim dorobku ma już ponad trzydzieści wystaw indywidualnych. Stale współpracuje z liczącymi się galeriami komercyjnymi w kraju, a jego prace znajdują się w prywatnych kolekcjach w Polsce, Anglii, Holandii i Szwajcarii. Łódzka wystawa prezentuje szeroki wybór jego pejzaży. Artysta stroni jednak od pocztówkowych truizmów. Wydobywa ukryte proporcje linii i płaszczyzn oraz niedostrzeżone zestawienia barw. Przedstawia surowy, intuicyjny obraz przyrody.
Jak czytamy w materiałach prasowych: uproszczone płótna zostawiają miejsce na oddech. Kolor mówi o temperaturze powietrza, sugeruje porę dnia i roku. Czasami całą opowieść pointuje zwięzłe pociągnięcie pędzla – czerwony odblask zachodzącego słońca w rzece lub jaśniejsza linia horyzontu między ciemnym granatem nieba i ziemi. Chodzi tu więc o uchwycenie konkretnego widoku, ale także wydobycie z niego uniwersalnej harmonii, często doprawionej kroplą poczucia humoru. W tych pracach nic nie krzyczy, nie szarpie. Nic nerwowo nie domaga się uwagi. A jednak ich spokój rozsadza estetyczne schematy. Artysta rejestruje niepokojące, ale też niezwykle uwalniające zdziwienia tym, jak kompletny jest świat bez nas. Warto więc wchodzić w malowane przez niego widoki, choćby i po to by sobie przypomnieć, że nie wszystkim musimy się martwić, nie o wszystko zabiegać, bo większość świata wokół pięknie bez nas sobie radzi.
Jacek Świgulski, z cyklu Powroty, Bieszczady XII, 2018 / Materiały prasowe
5/ The Dark Arts: Aleksandra Waliszewska and the Symbolism from the East and North
Narodowe Muzeum Sztuki im. M. K. Čiurlionisa w Kownie, wystawa czynna do 22 maja 2023
Na wystawie zaprezentowano ponad 200 prac 36 artystów z Polski, Czech i krajów bałtyckich - od XIX wieku do współczesności. Prace pochodzą z 10 muzeów, a nawet z kolekcji warszawskiego szpitala. Wszystkie te prace łączy symbolika i jej tematyka: choroby, lęki, wojny, epidemie, mitologiczne potwory. Centralną osią wystawy są jednak prace polskiej artystki. Aleksandra Waliszewska jest jedna z najgłośniejszych artystek współczesnej polskiej sceny artystycznej. Tworzy ona odważne obrazy, które przyciągnęły szerokie grono wielbicieli, wykraczających poza tradycyjną publiczność artystyczną, obejmującą również sferę alternatywną i popkulturową. Jej zeszłoroczna wystawa w MSN w Warszawie była uznana przez wielu krytyków za największe wydarzenie sezonu.
Polska artystka nie stroni w swoich pracach od upiornych detali. Jej obrazy pełne są tradycyjnych symboli przedstawiających ludzką śmiertelność - szkielety, wypatroszone ciała, sączące rany, ropiejące zwłoki, groby i czaszki. Postacie, takie jak koty, wróżki, syreny czy średniowieczne panienki, nabierają u Waliszewskiej nowych form. Na przykład, ważne w fantastycznym świecie Waliszewskiej koty palą papierosy i odprawiają krwawe rytuały. W swoje obrazy artystka wplata również naturę, taką jak lasy i bagna, choć tutaj nie przypominają one pejzaży wypełnionych spokojem. U Waliszewskiej bagna i lasy to niezwykła przestrzeń pełna napięć i tajemnic, zamieszkana przez nadprzyrodzone bestiariusze i wstrząsana konfliktem między życiem a śmiercią. Kuratorkami wystawy są Natalia Sielewicz i Alison M. Gingeras.
Materiały prasowe
